بکارگیری شاخص‌های آلودگی به‌منظور بررسی میزان ترسیب فلزات سنگین در خاک (مطالعه موردی کارخانه‌ سیمان نهاوند)‏

نویسندگان

  • ‏ فوزیه بیگ محمدی‏ دانشجوی دکتری آلودگی محیط زیست ،‎ ‎دانشکده‎ ‎منابع‎ ‎طبیعی‎ ‎و محیط زیست، دانشگاه ملایر، ملایر، ایران
  • علی زمانیان کارشناسی ارشد آلودگی محیط زیست، دانشکده‎ ‎منابع‎ ‎طبیعی‎ ‎و محیط‎ ‎زیست، دانشگاه ملایر
  • عیسی سلگی دانشیار گروه محیط زیست، دانشکده‎ ‎منابع‎ ‎طبیعی‎ ‎و محیط زیست، دانشگاه ملایر، ملایر، ایران
چکیده مقاله:

فرآیند تولید سیمان به‌ سبب ماهیت و استفاده انبوه از مواد معدنی و سوخت‌های فسیلی به‌عنوان یکی از منابع مهم آلودگی فلزات سنگین از طریق  انتشار گرد و غبار می‌باشد. مطالعه‌ حاضر با هدف بررسی اثر فاصله از منبع انتشار (الکتروفیلتر) بر ترسیب فلزات سنگین در خاک اطراف کارخانه سیمان نهاوند انجام شد و از فواصل 1000،800،500،300 و 2000 متری اطراف کارخانه و از الکتروفیلتر نمونه‌برداری صورت گرفت. در این فواصل به­ترتیب 4، 4، 3، 4 و2 نقطه و با سه تکرار نمونه­برداری شد. همچنین 6 نمونه از 11 کیلومتری کارخانه به‌­عنوان منطقه شاهد برداشت شد. پس از آماده­سازی و هضم نمونه‌ها غلظت فلزات سنگین توسط دستگاه جذب اتمی به روش شعله اندازه‌گیری شد. جهت مطالعه‌ اثر فاصله از منبع آلودگی، آزمون‌های آماری و شاخص‌های آلودگی به کار گرفته شد. بر اساس نتایج، اختلاف آماری معنی‌داری (p<0.05) بین غلظت Cd، Pb ، Zn، Cr و Mn در فواصل مختلف با الکتروفیلتر مشاهده شد. در فاصله‌ 300 متری بالاترین مقادیر شاخص‌ها به­دست آمد که نشان از آلودگی بیشتر این محدوده نسبت به سایر فواصل بود و با افزایش فاصله از کارخانه آلودگی کاهش یافت. همچنین غلظت فلزات سنگین در منطقه شاهد کمتر از غلظت آن‌ها در اطراف کارخانه سیمان بود. مقادیر شاخصCF  و Igeo برای فلزات سنگین کادمیوم، سرب و نیکل از بالاترین مقدار برخوردار بود. نتایج تجزیه به مولفه‌های اصلی نشان داد که Cd، Mn و Pb در مولفه اول و Zn، Ni و Cr در مولفه دوم قرار دارند. با توجه به معنی‌دار بودن اختلاف بین فواصل مختلف و بالاتر بودن غلظت فلزات سنگین در اطراف کارخانه نسبت به منطقه شاهد این گونه می‌توان نتیجه­گیری نمود که کارخانه سیمان نهاوند منبع اصلی آلودگی فلزات سنگین در خاک­های اطراف است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

بررسی تاثیر میزان فاصله از منبع آلودگی بر غلظت فلزات سنگین در خاک اطراف کارخانه سیمان شهرستان نکا

زمینه و هدف: آلودگی هوا از پیامدهای فعالیت بشر، به ویژه در قرن بیستم است که در این راستا کارخانجات سیمان از جمله آلاینده های مهم به شمار می آیند. مواد آلاینده ناشی از صنایع سیمان شامل انواع ترکیبات کربن دار، فلزات سنگین، اکسیدهای گوگرد و اکسیدهای ازت و غیره  می باشد. هدف از مطالعه حاضر بررسی غلظت فلزات سنگینی چون Al, As, Cd, Co, Cr, Cu, Fe, Hg, Mn, Ni در خاک و در فواصل متفاوت از حاشیه کارخانه س...

متن کامل

بررسی اثر کارخانه سیمان سپاهان بر آلودگی فلزات سنگین در خاک‌های منطقه دیزیچه اصفهان

آلودگی خاک‌ها در اثر فرونشست فلزات سنگین حاصل از صنعت سیمان می‌تواند اثرات زیان‌باری بر سلامت خاک، گیاهان و انسان داشته باشد. پژوهش حاضر با هدف بررسی اثرات کارخانه سیمان سپاهان بر آلودگی فلزات سنگین در خاک‌های منطقه دیزیچه استان اصفهان انجام شد. به منظور انجام این پژوهش تعداد 52 نمونه خاک از زمین‌های با کاربری‌های کشاورزی، باغات و فضای سبز از منطقه مورد مطالعه برداشت شد. غلظت کل فلزات سنگین ، ر...

متن کامل

بررسی تاثیر میزان فاصله از منبع آلودگی بر غلظت فلزات سنگین در خاک اطراف کارخانه سیمان شهرستان نکا

زمینه و هدف: آلودگی هوا از پیامدهای فعالیت بشر، به ویژه در قرن بیستم است که در این راستا کارخانجات سیمان از جمله آلاینده های مهم به شمار می آیند. مواد آلاینده ناشی از صنایع سیمان شامل انواع ترکیبات کربن دار، فلزات سنگین، اکسیدهای گوگرد و اکسیدهای ازت و غیره  می باشد. هدف از مطالعه حاضر بررسی غلظت فلزات سنگینی چون al, as, cd, co, cr, cu, fe, hg, mn, ni در خاک و در فواصل متفاوت از حاشیه کارخانه س...

متن کامل

بررسی آلودگی خاک‏های سطحی اطراف کارخانه سیمان شهر قاین به فلزات سنگین سرب و کروم

فلزات سنگین مشکلی جهانی به­شمار می‌آیند که با وارد شدن به زنجیره­غذایی انسان مشکلات غیرقابل جبرانی را به همراه دارند. این فلزات به‌طور طبیعی در سنگ‌ها و خاک‌ها وجود دارند، اما ورود فلزات به خاک از طریق فعالیت‌های انسانی در دهه گذشته افزایش‌یافته­است. هدف از این مطالعه تعیین میزان آلودگی فلزات سنگین سرب و کروم در خاک اطراف کارخانه سیمان قاین با استفاده از معیارهای شاخص زمین انباشتگی، فاکتور آلود...

متن کامل

ارزیابی آلودگی فلزات سنگین در رسوبات سطحی رودخانه گاماسیاب نهاوند

در این مطالعه به ارزیابی آلودگی فلزات سنگین رودخانه گاماسیاب واقع در استان همدان پرداخته شد. رودخانه گاماسیاب مهم‌ترین رودخانه شهرستان نهاوند می‌باشد که در مجاور آن فعالیت‌های گسترده‌ای مانند کشاورزی یا پرورش ماهی صورت می‌گیرد بنابراین ارزیابی فلزات سنگین در رسوبات این رودخانه امری اجتناب ناپذیر می‌باشد. نتایج حاصل، روند کاهشی غلظت فلزات سنگین در این رودخانه را به‌صورت Cr> Zn> Ni> As> Pb> Co> M...

متن کامل

ارزیابی تاثیر صنایع آلاینده بر میزان فلزات سنگین در خاکهای اطراف آن (مطالعه موردی: کارخانه سیمان ایلام)

امروزه آلودگی محیط زیست با فلزات سنگین به مسئله ای جهانی تبدیل شده است. فلزات سنگین می توانند از طریق منابع انسانی و طبیعی وارد محیط زیست شوند. خاک می تواند آلودگی های زیست محیطی را در خود نگه دارد و از طریق آنالیز شیمیایی خاک می توان به این آلودگی ها پی برد. هدف از این تحقیق میدانی، بررسی میزان آلودگی خاکهای اطراف کارخانه سیمان ایلام به فلزات سنگین و سمی می باشد. در این راستا تعداد 20 نمونه خا...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 8  شماره 3

صفحات  188- 201

تاریخ انتشار 2020-11-21

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023